Jak sporządzić testament. Formy testamentu

Jak sporządzić testament. Formy testamentu

Testament jest aktem ostatniej woli, który po naszej śmierci skutkuje rozdysponowaniem naszego majątku między osoby wskazane w piśmie. Jeżeli nie zdecydujemy się sporządzić testamentu, wtedy dziedziczenie odbywać się będzie według ustawy.

Jak sporządzić ważny testament?

Testament należy sporządzić zgodnie z przepisami prawa, by mieć pewność, że będzie on ważny i skuteczny. Testament jest ważny, jeżeli osoba, która go sporządziła, posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Testament jest dokumentem o charakterze osobistym, co oznacza, że nikt – za wyjątkiem nas samych – nie ma prawa do zmiany jego poszczególnych postanowień, ani ich odwołania. Należy pamiętać, że testament może dotyczyć tylko jednej osoby, w przypadku wspólnego sporządzenia testamentu z inną osobą, będzie on nieważny.

Testamenty zwykłe i szczególne

Ustawa przewiduje dwa rodzaje testamentów: testamenty zwykłe i testamenty szczególne.  Testament zwykły może zostać sporządzony w dowolnym czasie i przez każdą osobę, która posiada zdolność do czynności prawnych (z pewnymi wyjątkami).  Testament szczególny może być sporządzony wyłącznie w wyjątkowych przypadkach i na warunkach przewidzianych precyzyjnie przez ustawę, w sytuacji, gdy uzasadnione jest odstąpienie od zwykłej formy testowania.

Testament własnoręczny

Najbardziej popularnym rodzajem testamentu zwykłego jest testament holograficzny, czyli własnoręczny. Spadkodawca powinien sporządzić go własnoręcznym pismem, opatrzyć odpowiednią datą i podpisać. Brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu, zakładając, że nie ma wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu w danym momencie czy do jego treści. Nie jest uznawane za ważne także napisanie testamentu na komputerze, wydrukowanie go i podpisanie. Własnoręczne sporządzenie testamentu to nie tylko spisanie swojej ostatniej woli długopisem na papierze. Dopuszczalne są też inne formy, np. spisanie tekstu na szkle przy pomocy markera, wyrycie tekstu w murze czy drewnie. Ważne, aby uczynić to własnoręcznie i w sposób trwały.

Testament notarialny

Innym przykładem zwykłego testamentu jest testament notarialny. Aby go sporządzić należy udać się do notariusza, który zadba o dopełnienie wszystkich formalności. Koszt sporządzenia testamentu notarialnego, niezawierającego zapisów, zapisów windykacyjnych czy poleceń, wynosi 50 zł.

Testament allograficzny

W grupie testamentów zwykłych znajduje się także testament allograficzny, zwany inaczej urzędowym. Jest on stosunkowo mało popularny. Aby sporządzić testament allograficzny, należy ustnie oświadczyć swoją ostatnią wolę przed osobą urzędową (wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa, sekretarz powiatu albo gminy, kierownik urzędu stanu cywilnego) oraz w obecność dwóch świadków. Następnie zostanie ono zapisane w protokole z wyróżnieniem daty jego sporządzenia. Protokół zostaje odczytany w obecności świadków i podpisany przez spadkodawcę oraz przez osobę, której została oświadczona wola. W przypadku niemożności własnoręcznego podpisu spadkodawcy, należy wskazać w protokole przyczynę braku podpisu. Testamentu allograficznego nie mogą sporządzić osoby głuche oraz nieme.

Testamenty szczególne

Jeżeli chodzi o testamenty szczególne, zalicza się do nich testament ustny, podróżny oraz wojskowy. Są one dopuszczalne w wyjątkowych sytuacjach, w których zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, szczególnie jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy. Testament szczególny traci swoją moc z upływem sześciu miesięcy, od momentu ustania okoliczności, które były przyczyną braku zachowania formy testamentu zwykłego, chyba, że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.

Testament ustny

Testament ustny to oświadczenie woli złożone w obecności co najmniej trzech świadków, w sytuacji, gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy, albo jeżeli szczególne okoliczności powodują, że zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. . Treść takiego oświadczenia musi zostać spisana przez jednego ze świadków albo osobę trzecią. Dokument taki powinien zawierać spisane oświadczenie spadkodawcy, datę i miejsce oświadczenia oraz datę i miejsce sporządzenia pisma. Dokument ten powinien zostać podpisany przez spadkodawcę i dwóch świadków albo przez wszystkich świadków. Jeśli treść testamentu ustnego nie została w ten sposób stwierdzona, możliwe jest stwierdzenie jej przed sądem, w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku, poprzez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem.

Testament podróżny

Testamentem szczególnym jest również testament podróżny, który może zostać sporządzony na polskim statku powietrznym lub morskim, przed dowódcą statku lub jego zastępcą oraz przy obecności dwóch świadków. Dowódca statku lub jego zastępca powinien spisać wolę spadkodawcy i podać datę jej spisania. Pismo to winno zostać odczytane spadkodawcy w obecności świadków oraz podpisane przez spadkodawcę, świadków oraz dowódcę lub jego zastępcę. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy wskazać tego przyczynę. Gdyby dochowanie tej formy testamentu nie było możliwe, dopuszczalne jest sporządzenie testamentu ustnego. W przypadku testamentu podróżnego szczególną okolicznością pozwalającą na jego sporządzenie jest sam fakt znajdowania się w podróży, co w obecnych czasach straciło na znaczeniu praktycznym.

Testament wojskowy

W przypadku testamentu wojskowego, jego sporządzenie możliwe jest jedynie w sytuacji są to mobilizacja wojskowa, wojna oraz przebywanie w niewoli. Osobami uprawnionymi do jego sporządzenia są, m.in. żołnierze sił zbrojnych pełniący czynną służbę wojskową, pracownicy cywilni zatrudnieni w siłach zbrojnych, ale również osoby cywilne znajdujące się na obszarze, będącym pod wyłącznym zarządem organów wojskowych albo na jednostce pływającej marynarki wojennej lub na statku powietrznym należącym do sił zbrojnych.

Swoboda wyboru formy

Spadkodawca sam wybiera formę testamentu, zgodną z okolicznościami, w których aktualnie się znajduje. W przypadku zmiany treści testamentu lub też całkowitego jego odwołania, forma również jest dowolna. Jednak należy pamiętać, aby dochować należytej staranności, aby każda nasza czynność, związana z testamentem, była ważna w świetle prawa.

Potrzebujesz porady prawnej w zakresie sprawy spadkowej? Prawnicy z naszej Kancelarii zapewnią Ci profesjonalną pomoc na każdym etapie postępowania. Posiadamy szeroką wiedzę oraz duże doświadczenie w zakresie spraw rodzinnych oraz spadkowych, dzięki któremu przeprowadzimy Cię w sposób kompleksowy i efektywny przez procedurę sądową. Jeśli masz pytania, skontaktuj się z nami lub skorzystaj z poniższego formularza.

 


W celu uzyskania porady prawnej zostaw swój numer telefonu, a oddzwonimy do Ciebie jeszcze dzisiaj.

Numer telefonu

Zapoznaj się z naszą polityką prywatności: Polityka prywatności


Stachowiak Kancelaria Adwokacka

ul. Kramarska 3/1
61-765 Poznań

tel. 61 307 18 00

e-mail:  kontakt@rodzinne-stachowiak.pl

Podstawa prawna:

– art. 941 – 944, 949 – 955 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks Cywilny (tj. Dz.U.2019.1145)

– § 1, § 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych (tj. Dz.U.1965.7.38)

Stan prawny na dzień 24 lutego 2020 roku.

Powyższa informacja nie ma charakteru porady prawnej i nie wyczerpuje w całości omawianego zagadnienia. Każdy przypadek ze względu na swoją specyfikę wymaga indywidualnej analizy.

Autor: apl. adw. Marta Stachowiak i Weronika Andrzejczak.

Marta Stachowiak-­Řeháčková

Marta Stachowiak-­Řeháčková

Adwokat w Stachowiak Kancelaria Adwokacka w Poznaniu. Wykładowca na Uniwersytecie WSB Merito w Poznaniu. Absolwentka Stacjonarnych Studiów Prawa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Członek Wielkopolskiej Izby Adwokackiej od 2018 roku. Posiada uprawnienia mediatora. W 2022 roku z wyróżnieniem zdała egzamin adwokacki uzyskując najlepsze oceny w Wielkopolskiej Izbie Adwokackiej.