Testament ustny
Testament ustny
Zgodnie z przepisem art. 952 k.c. testament ustny należy do kategorii testamentów szczególnych, który wymaga skorzystania przez spadkodawcę z zaistnienia wskazanych w przepisach prawnych ściśle określonych okoliczności o nadzwyczajnym charakterze.
Kiedy możliwe jest sporządzenie testamentu ustnego?
Testament ustny może zostać sporządzony w dwóch przypadkach: zaistnienia obawy rychłej śmierci spadkodawcy oraz wystąpienia szczególnych okoliczności, wskutek których zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Według tezy postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2006 r., sygn. akt II CSK 128/05: „Przekonanie spadkodawcy o rychłej śmierci może uzasadniać każda przyczyna (zły stan zdrowia, podeszły wiek, znajdowanie się w sytuacji zagrażającej bezpośrednio życiu), która w świetle aktualnej wiedzy i doświadczenia życiowego, przy uwzględnieniu indywidualnych właściwości organizmu spadkodawcy, może być przyczyną jego bliskiej śmierci. (…)”
Jakie są wymogi formalne, aby został skutecznie sporządzony testament w formie ustnej?
Bezwzględnym wymogiem ważności testamentu ustnego jest wypowiedzenie swojej woli przez testatora ustnie. Orzecznictwo dopuszcza jednakże, aby mogły go również sporządzić osoby głuche, nieme oraz głuchonieme.
Konieczna jest również obecność świadków. Testator rozrządza swoim majątkiem przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków, dopuszczalna jest natomiast obecność większej jej liczby. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2011 roku, sygn. II CSK 379/10: „Treść art. 952 § 1 k.c. wskazuje, że świadkiem testamentu może być osoba, do której spadkodawca kieruje swoje oświadczenie, jest obecna przy składaniu tego oświadczenia, świadoma swej roli, rozumie treść woli spadkodawcy i jest gotowa do jej spełnienia. Świadomość pełnienia roli świadka sporządzenia testamentu wyznacza skoncentrowanie uwagi przez czas oświadczania woli przez spadkodawcę, odbieraniu i utrwaleniu w pamięci treści tego oświadczenia. (…)”.
Kto może być świadkiem testamentu ustnego?
Przepisy art. 956 i 957 k.c. zawierają uregulowania dotyczące tego, kto nie może zostać świadkiem testamentu. Przy sporządzaniu testamentu świadkami bezwzględnie nie mogą zostać osoby, które nie posiadają pełnej zdolności do czynności prawnych; osoby niewidome, głuche lub nieme; osoby, które nie mogą pisać i czytać; osoby, które nie władają językiem, w którym spadkodawca sporządza testament oraz osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądowym za składanie fałszywych zeznań.
W przypadku względnej niezdolności świadkiem nie może zostać osoba, dla której została przewidziana jakakolwiek korzyść. Do grona tych osób należy również zaliczyć małżonka spadkodawcy, krewnych lub powinowatych pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby, które pozostają z nim w stosunku przysposobienia. Zamiarem ustawodawcy w powyższym przypadku jest zapewnienie bezstronności świadków testamentu, które nie będą mogły w sposób interesowny wpływać na wolę spadkodawcy.
Potrzebujesz porady prawnej w zakresie sprawy spadkowej? Prawnicy z naszej Kancelarii zapewnią Ci profesjonalną pomoc na każdym etapie postępowania. Posiadamy szeroką wiedzę oraz duże doświadczenie w zakresie spraw rodzinnych oraz spadkowych, dzięki któremu przeprowadzimy Cię w sposób kompleksowy i efektywny przez procedurę sądową. Jeśli masz pytania, skontaktuj się z nami lub skorzystaj z poniższego formularza.
W celu uzyskania porady prawnej zostaw swój numer telefonu, a oddzwonimy do Ciebie jeszcze dzisiaj.
Stachowiak Kancelaria Adwokacka
ul. Młyńska 4/2
61-729 Poznań
tel. 61 307 18 00
e-mail: kontakt@rodzinne-stachowiak.pl
Podstawa prawna: art. 952, 956 oraz 957 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.), Postanowienie SN z 08.02.2006 r., II CSK 128/05, Postanowienie SN z 11.03.2011 r., II CSK 379/10
Stan prawny na dzień 24 maja 2023 roku.
Powyższa informacja nie ma charakteru porady prawnej i nie wyczerpuje w całości omawianego zagadnienia. Każdy przypadek ze względu na swoją specyfikę wymaga indywidualnej analizy.
Autor: Marcelina Kaczmarek.
